انار بومی ایران است و در تمام استان های کشور به استثنای استان همدان، ارقام متفاوتی از انار به صورت اهلی، وحشی یا زینتی، آبی یا دیم و به صورت انبوه یا پراکنده دیده می شود.
کشت و کار انار تجاری از قدیم در منطق حاشیه کویر رواج داشته است. فارس، مرکزی، اصفهان، خراسان رضوی و یزد به ترتیب مهم ترین استان های انارخیز کشور را تشکیل می دهند.
زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی بالا، خواص ویژه دارویی و ضدسرطانی و تنوع فراورده های تبدیلی، در کنار توصیه های دینی و مذهبی، از انار یک میوه استثنایی و بی نظیر ساخته و نظر مشتاقان فراوانی را از سراسر جهان به خود جلب کرده است.
سازگاری با شرایط مختلف اقلیمی، تحمل شرایط نامساعد آب و خاک مثل کم آبی و شوری، تکثیر آسان و کم توقعی از دیگر محسنات این درخت ایرانی الاصل است.
متاسفانه، خشکسالی های پی در پی، کاهش کمی و کیفی آب های زیرزمینی، استرس های اقلیمی مثل سرمازدگی و آفتاب سوختگی، خسارت تعدادی از آفات و امراض مثل کرم گلوگاه، کنه قرمز پاکوتاه و ترکیدگی، به صورت یک مجموعه مرتبط انارستان های کشور را تهدید می کند.
انار درخت یا درخچه ای بزرگ و پرشاخ و برگ با پاجوش های زیاد است. برگ های درخت انار نیزه ای شکل با کناره های صاف و ندرتا کنگره ای می باشند. که به صورت منفرد یا فراهم روس شاخه های اصلی و فرعی قرار دارند.معمولا رنگ برگ در ارقام شیرین روشن تر است.
گل انار درشت، کامل، بدون بو و معمولا به رنگ گلی تا قرمز پررنگ است. گل ها دارای ۵-۷ کاسبرگ می باشند.کاسه گل که در امتداد نهنج قرار دارد، لوله ای، گوشتی و ضخیم است. گلبرگ ها به دیواره داخلی نهنج چسبیده و تعداد آنها مساوی کاسبرگ ها می باشد. گلبرگ ها بعد از گردافشانی می ریزند. در حالیکه کاسبرگ ها عضو دائمی در گل و میوه هستند. درخت انار در طول فصل رشد ۳-۴ مرتبه و در هر نوبت دو نوع گل تولید می کند. یک عده گل هایی هستند که به میوه تبدیل می شوند و به گل ثمری یا گل مثمر معروفند و عده دیگر گل های علفی یا غیرثمری که میریزند.
درخت انار در چند نوبت گل می دهد. گل های سری اول از اواخر فروردین به تعداد خیلی زیاد ظاهر می شود. علاوه بر گل های غیرمثمر تعداد زیادی از گل های ثمری نیز ریزش می کنند. این ریزش ها عادی است. کنترل شته انار و اجتناب از آبیاری در زمان گل می تواند از ریزش بیش از اندازه گل انار جلوگیری نماید. گل های سری دوم و سوم به ترتیب در اواخر خرداد و اوایل شهریور ظاهر می شوند.انارهای حاصل از گل های دوم و سوم کوچک و نامرغوب می باشند.
درخت انار سال آوری ندارد و در صورت تغذیه مناسب و فراهم بودن شرایط محیطی مناسب و مواجه نشدن با خطر سرمازدگی، هر سال محصول می دهد.
ریشه درخت انار با توجه به رقم، فاصله کاشت، نوع خاک، شخم، کوددهی، نحوه آبیاری و سایر مراقبت های زراعی متفاوت و تا ۱٫۵ متر به طور عمودی و ۲٫۵ تا ۳ متر به طور افقی نفوذ و گسترش می یابد. اما حداکثر حجم ریشه در عمق ۲۰ تا ۷۰ سانتی متری خاک قرار دارد.
برای اطلاعات بیشتر از تغذیه درخت انار به شما پیشنهاد می کنیم بخوانید :
عملكرد درخت انار با توجه به رقم، سن درخت، نحوه ي مراقبت هاي زراعي (آبياري، شخم، هرس، تغذيه، كنترل منطقي علف هاي هرز و مديريت آفات و بيماري ها) متفاوت است. درخت انار قادر است بيش از ۳۰-۴۰ بين ًمعمولا و همچنان محصول بدهد ولي ميزان توليد در سنين بالا بتدريج كاهش و حساسيت درخت به استرس هاي محيطي مثل سرما زدگي افزايش مي يابد. توصيه مي شود باغ هاي قديمي و مسن (بالاتر از سن باردهي اقتصادي) با كف بري تدريجي و تربيت پاجوش و استفاده از پيوند، نو و اصلاح گردد.
شرایط آب و هوایی مناسب برای انار
درخت انار بطور طبيعي در دامنه وسيعي از شرايط آب و هوايي رشد مي كند و به انواع خاكها سازگاري نشان مي دهد. گسترش سراسري درختان انار در كشور، به جز استان همدان، گواه بر اين ادعاست. اما بيشترين سطح زير كشت و توليد اقتصادي انار متعلق به مناطق حاشيه ي كوير، با تابستان هاي گرم وخشك مي باشد. درخت انار به سرما حساس است و از سرمای پایین تر از ۱۵- درجه سانتی گراد در زمستان به شدت خسارت می بیند. به طوری که باغداران مجبور به کف بر کردن درختان می شوند. درختان مسن و انارهای شیرین به سرما حساس ترند. سرماي بهاره هم موجب ازبين رفتن گل، برگ و سرشاخه هاي جوان می شود. همچنین گرمای شدید (بالای ۴۰ درجه سانتی گراد) نیز باعث خسارت به میوه و درخت انار می شود. به منظور کاهش اثرات شرایط نامساعد محیطی، از جمله سرما و گرما و نور شدید، در مناطق حاشیه کویر می توان با انتخاب ارقام مقاوم و نیز انتخاب صحیح محل احداث باغ، هرس مناسب، جهت درست كاشت و مديريت منطقي علفهاي هرز، ميزان خسارت را تقليل داد. شيب هاي شمالي و كاشت انار در دامنه ارتفاعات هم خطر سرما را كم مي كند. برعكس كاشت درخت در نوك تپه ها و يا قعر دره ها و همچنين كاشت درخت در شيب هاي رو به جنوب خطر سرما و يخ زدگي را افزايش مي دهد.
نیازهای اساسی درخت انار
۱٫آب
آب از جمله عوامل مؤثر در توليد اقتصادي انار محسوب مي گردد. هرچند درخت انار به شرايط كم آبي مقاوم است و شواهد نشان مي دهد، حتي باغ هايي كه چند سال شروع به رشد نموده و پاجوش هاي زيادي توليد ً آبياري نشده اند، بعد از آبياري، مجددا مي كنند و با تربيت اين پاجوش ها مي توان بار ديگر آنرا به يك باغ پرمحصول و اقتصادي تبديل نمود. با اينحال كميت و كيفيت آب براي درختان انار عامل تعيين كننده در ميزان عملكرد و كيفيت ميوه و حتي مديريت آفات آن مي باشد.
برای اطلاع دقیق از طریقه مناسب آبیاری درخت انار مطالعه کنید :
۲٫خاک مناسب
از جمله ي ويژگيهاي با ارزش درخت انار، انعطاف پذيري آن نسبت به انواع خاك ها و تحمل كم آبي و شوري آب و خاك مي باشد. انار را مي توان در انواع خاك ها از شني تا رسي و حتي اراضي شور كشت كرد، اما درخت انار براي رشد مطلوب، به خاكي با زهكشي خوب و بافت متوسط رسي احتياج دارد. خاكهاي با بافت شني- رسي مناسب ترين خاك براي توليد انار مي باشند. بافت لوم و هدایت الکتریکی (Ec) کمتر از ۲ دسی زیمنس بر متر حد مطلوب برای خاک باغ انار می باشد. ریشه درخت انار تا عمق ۱٫۵ متری زمین نفوذ می کند و قدرت ریشه زایی آن ها بالاست ولی حداکثر ریشه ها در عمق ۲۰-۵۰ سانتی متری قرار دارند. شخم سالانه و مصرف کودهای دائمی در بهبود شرایط فیزیکی، تهویه بهتر خاک، گسترش ریشه و افزایش کمی و کیفی میوه بسیار موثر است.
به تجربه ثابت شده است كه باغ هاي قديمي انار براي احداث باغ نو مناسب نيست. ميزان گيرايي قلمه و نهال انار و رشد و نمو بعدي آن در اين اراضي بسيار پايين است. براي نوسازي و اصلاح اين گونه باغ ها مي توان از روش كف بري تدريجي (درصورتيكه ارقام آن مناسب باشند) و از روش سربرداري و پيوند براي اصلاح ارقام نامرغوب استفاده كرد. به هر حال توصيه مي شود، حتي الامكان از باغ هاي قديمي براي احداث باغ جديد استفاده نشود و در صورت الزام، بعد از پاكسازي باغ قديمي، زمين براي چند سال به حالت آيش گذاشته شود و يا به كشت غلات اختصاص يابد و سپس اقدام به احداث باغ جديد گردد.
۳٫نور
درخت انار به نور كافي نياز دارد و درختاني كه در زير درختان بزرگ تر قرار ًاصولا شاخه هايي كه فضاي آزادتري داشته و از ً مي گيرند، فاقد توليد مناسب مي باشند. معمولا نور كافي برخوردارند، گل و ميوه بيشتري توليد مي كنند. به همين دليل توصيه می شود که درختان انار در محل نور گير و با فاصله مناسب كاشته شوند.
اگر پرسشی دارید با ما در ارتباط باشید. info@saffronal.ir
دیدگاه بگذارید