۱- تهیه زمین
یک خاک مناسب برای زعفران نباید خیلی شنی و یا خیلی رسی باشد. مشخصات و میزان حاصلخیزی را می توان با انجام آزمون خاک تشخیص داد. با این حال خاک های لومی برای احداث مزارع زعفران مناسب می باشند. زعفران کاران عملیات تهیه زمین را که از اوایل بهار آغاز می گردد، به ترتیب زیر انجام می دهند.در بهار پس از قطع باران های بهاری و گاورو شدن زمین، مزرعه را به عمق۲۵ تا ۳۰ سانتی متر شخم می زنند که این زیر و رو کردن زمین برای مبارزه با علف های هرز هم مفید می باشد. پس از انجام این عملیات، زمین را تا اوایل تابستان به حال خود رها می کنند تا مدتی آیش بماند. در زمان نزدیک کشت حدود ۸۰ تا ۱۰۰ تن در هکتار کود گاوی کاملاً تخمیر شده و عاری از بذرعلف های هرز را با شخم عمیق با خاک مخلوط کرده، سپس بلافاصله ( برای ممانعت از تجزیه توسط افتاب) زمین را کاملاً هموار و مسطح می کنند. همچنین بر اساس آزمون خاک می توان از کودهای فسفاته و پتاسه به مقدار معینی در خاک استفاده کرد. در مرحله بعد پس از تسطیح و تعیین نوع کشت (روش کرتی یا جوی پشته ای)، زمین آماده کشت زعفران می شود .
۲-انتخاب پیاز جهت کاشت
بهترین پیاز را می توان از مزارع ۴ الی ۵ ساله بدست آورد. پس از کندن پیازها از زمین باید آنها را درجه بندی نمود.به این ترتیب که آن هایی که وزن بیش از ۸ گرم دارند در مزرعه جدید کاشته شوند و پیازهای ریز و کوچکتر را می باید درزمین کوچکی که خوب تقویت شده جداگانه کاشت و با آبیاری و مراقبت بیشتر آن ها را درشت نمود و سال بعد به مزرعه اصلی انتقال داد.
توصیه:
۱- برای اطمینان از همراه نبودن کنه های خاکی و یا آلودگی های قارچی، پیازها را قبل از کاشت با محلول های کنه کش و قارچ کش ضد عفونی نمایید.
۲- با توجه به گرمای محیط و خاک در تابستان، نیازی به حذف تمام پوشینه های پیاز و یا جدا کردن دکمه زیر پیاز نیست.
۳-زمان کاشت
پیاز زعفران از نیمه اردیبهشت به بعد پس از زرد شدن و خشکیدن برگ ها به خواب می رود و تا اوایل تیرماه در خواب کامل و حقیقی به سر می برد. بنابراین در طی این مدت که هوا نیز آن چنان گرم نشده، بهترین موقع کندن پیاز از مزرعه قبلی و انتقال و کشت آن در مزرعه جدید است. جابجایی پیازها در مرداد و شهریور به گل آوری همان سال شدیداً لطمه می زند و این یکی از دلایل کم محصولی سال اول در مزارع زعفران کاری می باشد. زیرا انتقال در مرداد و شهریور به جریان تشکیل گل در داخل جوانه پیاز لطمه زده و گرمای هوا و خاک در این دو ماه برای سلامت پیاز مضر است.
توصیه: هرچه فاصله کندن پیاز از زمین قبلی و کاشتن آن ها در مزرعه جدید کوتاه تر باشد، بهتر است. زیرا پیازها پس از خروج از خاک مقدار زیادی از رطوبت خود را از دست می دهند. ًبنابراین از انباشتن پیاز روی هم و یا نگهداری طولانی مدت آن ها در انبارهای محلی حتماخودداری شود .
۴- چگونگی کاشت
کشت می تواند توسط ماشین و به صورت ردیفی بوده و یا به صورت کرتی و با دست انجام پذیرد. ولی آنچه که مهم است این که ردیف ها مستقیم بوده و با فاصله مساوی از همدیگر قرار گیرند.فاصله معمول در کشت کرتی ۳۰-۲۵ سانتی متر و عمق کشت را نیز لا اقل کنید. در حالی که این فاصله و این عمق۲۵-۲۰ سانتی مترانتخاب کنید. در حالی که این فاصله با این عمق با تراکتور مقدور نیست. مگر اینکه فاصله ردیف ها را به ۴۵-۴۰ سانتی متر افزایش دهیم که در نتیجه تراکم بذر کم شده و محصول مزرعه پایین می آید.موضوع بسیار مهمی که در نحوه کاشت پیازها باید مورد توجه قرار داد، این است که می باید از کشت چاله ای که در آن چند پیاز ریز و درشت در کنار هم و در یک جا در چاله قرار گیرد باید اجتناب کرد. در این مورد می توان به کشت تسبیحی اقدام کرد. به این صورت که پیازها تک و با فاصله ۵ تا۷ سانتی متر از یکدیگر و یا بصورت زیگزاگ و جوانه انتهایی به طرف بالا در ته شیار قرار داده شده و روی آن به ارتفاع ۵ تا ۱۰ سانتی متر با خاک پوشانده شوند. در کشت تسبیحی هر پیاز به تنهایی فضا و غذای کافی در دسترس خواهد داشت و برای سال های بعد پیازهای درشت به وجود آورده و در نتیجه باعث افزایش تولید در سال های دوم و سوم می شود. اما در کشت چاله ای پیازها از همان سال اول در رقابت جذب غذا بوده و دیرتر درشت می شوند و از سال سوم است که مزرعه به محصول قابل توجه ای می رسد .
تراکم و عمق کاشت:
همانطور که در روش کرتی و کشت دستی اشاره شد اگر فاصله خطوط ۲۵ سانتی متر وفاصله پیازها روی ردیف ۸ سانتی متر انتخاب شود، در هر متر مربع ۵۰ پیاز کاشته می شود که چنانچه از پیازهای بالای ۸ گرم استفاده شود برای هر هکتار ۴الی ۵ تن پیاز لازم است.یعنی حدود ۵۰۰هزار پیاز در هکتار.اینک اگر برای هر پیاز فقط یک گل در نظر بگیریم در همان سال اول لااقل ۲/۵ کیلو زعفران خشک در هکتار حاصل می شود و محصول سال های بعد نیز سیر صعودی خواهد داشت.
دیدگاه بگذارید